Mokotowskie Centrum zdrowia Psychicznego (MCZP) działa od października 2018r jako placówka mająca za zadanie wprowadzić w życie i przetestować model systemu ochrony zdrowia psychicznego dotychczas nie funkcjonujący w Polsce tzw. model środowiskowy.

Na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia i dzięki zaangażowaniu ok. 30. ośrodków z całej Polski centra zdrowia psychicznego mają funkcjonować w oparciu o finansowanie Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) na zasadach pilotażu.

Realizację zadania nadzoruje Ministerstwo Zdrowia poprzez wojewódzkie oddziały NFZ i Biuro ds. Pilotażu kierowane aktualnie przez dr Annę Depukat a wcześniej przez dra Marka Balickiego. Nie sposób nie wspomnieć o kluczowej roli wieloletniego propagatora upowszechnienia modelu środowiskowego w Polsce – profesora Jacka Wciórki, wieloletniego kierownika I Kliniki Psychiatrycznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii (IPiN) i pierwszego Kierownika MCZP. Profesor Wciórka, który był współtwórcą Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego nadal aktywnie udziela się wspierając zmiany systemowe.

Model środowiskowej opieki psychiatrycznej zakłada udzielanie pomocy osobom w kryzysie psychicznym najbliżej miejsca zamieszkania (środowiska życia). Jest odejściem od opieki skoncentrowanej na funkcjonowaniu dużych szpitali, oddalonych od domu, gdzie w naszych realiach osoba uzyskuje pomoc w zaawansowanej fazie kryzysu i z dala od naturalnych źródeł (sieci) wsparcia tzn. rodziny, znajomych.

Innymi założeniami Pilotażu są:

• odpowiedzialność za konkretny obszar (w naszym przypadku dzielnica Warszawa-Mokotów) i idąca za tym zmiana finansowania
• skrócenie czasu oczekiwania na kontakt z profesjonalnym pracownikiem ochrony zdrowia (w myśl zasady im wcześniej zaczniemy rozwiązywać problem, tym będzie łatwiej)
• skoncentrowanie na zasobach (możliwościach, potencjale) osoby doświadczającej kryzysu a nie na brakach, deficytach i pomoc w procesie zdrowienia

MCZP jest częścią I Kliniki Psychiatrycznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, korzysta z jej zasobów kadrowych i lokalowych. Kierownikiem MCZP jest dr hab. n. med. Piotr Świtaj od lat naukowo zgłębiający zagadnienia dotyczące społecznych aspektów psychiatrii a w szczególności zjawiska stygmatyzacji osób chorujących psychicznie.

Centrum Zdrowia Psychicznego składa się z poradni, zespołu leczenia środowiskowego, oddziału dziennego, oddziałów szpitalnych całodobowych, których charakterystykę przedstawiono na poszczególnych podstronach. Ponadto w ramach pilotażu został zorganizowany Punkt Zgłoszeniowo-Koordynacyjny (PZK) – który jest istotną nowością w systemie psychiatrycznej opieki zdrowotnej. PZK ma być miejscem, gdzie przez 5 dni w tygodniu od 8.00 do 18.00 każdy kto zgłosi się osobiście lub telefonicznie może uzyskać informację lub poradę od profesjonalisty.

Pilotaż w Centrach Zdrowia Psychicznego będzie przedłużony do końca grudnia 2023 a ostateczny kształt nowego systemu ochrony zdrowia psychicznego będzie opracowany na podstawie zebranych doświadczeń.